To ∆ίκαιο και η ισχύς

Η ευελιξία με την οποία η διεθνής κοινότητα αποδέχεται ως συνομιλητές εγκληματίες, θα πρέπει να λειτουργήσει αφυπνιστικά και για τα δικά μας θέματα
09:00 - 6 Ιανουάριος 2025
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ στην υποδοχή της από τον ηγέτη της Συρίας Αλ Τζολάνι

Εχουμε πει και γράψει πολλές φορές ότι τα μέτωπα της Μέσης Ανατολής και της Ουκρανίας αποτελούν μεγάλα εργαστήρια πολέμου. Τα συμπεράσματα που βγαίνουν για τη χρήση νέων και παλαιότερων οπλικών συστημάτων, καινούργιων τακτικών και τρόπων μάχης αλλάζουν σε πραγματικό χρόνο το περιεχόμενο και την αντίληψη του πολέμου.

Εξίσου μεγάλα σχολεία όμως αποτελούν και στο πεδίο της γεωπολιτικής. Και τα όσα διαδραματίζονται στην Ουκρανία και τα κοσμοϊστορικά γεγονότα στους πολέμους που διεξάγει το Ισραήλ, καταγράφοντας όχι μόνο εντυπωσιακά στρατιωτικά αποτελέσματα, αλλά και μεγάλη διεθνοπολιτική, πολιτική και εθνική αντοχή, θα διαμορφώνουν τη διπλωματική σκέψη για τις επόμενες δεκαετίες. Και κυρίως το γεωπολιτικό αποτύπωμα της δράσης του.

Υπάρχουν ταυτόχρονα και συμπεράσματα τα οποία έρχονται να επιβεβαιώσουν εκείνα που είναι γνωστά ήδη από την εποχή που τα αποτύπωσε ο Θουκυδίδης. Αυτά που σχετίζονται με την κυνικότητα των διεθνών σχέσεων.

Στη Συρία υπήρξε μία τουρκική εισβολή, εν μέρει διά πληρεξουσίων, η οποία έχει οδηγήσει σε αυτή τη φάση τουλάχιστον σε πλήρη έλεγχο του ισλαμικού καθεστώτος της ∆αμασκού από την Αγκυρα. Το γεγονός ότι η Τουρκία με την κίνησή της απήλλαξε τη ∆ύση από τρεις ανεπιθύμητους γι’ αυτήν παράγοντες στη χώρα, τον Ασαντ, το Ιράν και τη Ρωσία, της εξασφάλισε όχι απλώς την ανοχή, αλλά και τη σιωπηρή επιδοκιμασία. Η αγριότητα του καθεστώτος Ασαντ ήταν το αναγκαίο πολιτικά νομιμοποιητικό πρόσχημα για να μην υπάρξουν δηλώσεις κατά της τουρκικής εισβολής.

Το γεγονός όμως ότι η συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση αντικαταστάθηκε από ένα ακραίο ισλαμικό καθεστώς τύπου Ταλιμπάν, το οποίο έχει στόχο την απόλυτη επιβολή της σαρία, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα δικαιώματα των γυναικών, τον αλλόθρησκων και των διαφόρων εθνικών ομάδων, ουδόλως πτόησε τη ∆ύση. Το διεθνές σύστημα έδειξε άμεση προσαρμοστικότητα στα τετελεσμένα, με τους εκπροσώπους των δυτικών κρατών να υποβάλλουν τα διαπιστευτήριά τους σε έναν εγκληματία τζιχαντιστή, ο οποίος μέχρι πρότινος ήταν επικηρυγμένος τρομοκράτης.

Η στελέχωση των υπουργείων του καθεστώτος γίνεται από διαπιστωμένους εγκληματίες, κατά συρροήν δολοφόνους τζιχαντιστές, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη «διακυβέρνηση» του κράτους. Αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι συγκεκριμένα πρόσωπα, με γνωστά ονόματα και ακόμα πιο γνωστή δράση. Παρ’ όλ’ αυτά αποτελούν επίσημο συνομιλητή της διεθνούς κοινότητας.

Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ, η οποία επισκέφθηκε τη ∆αμασκό για να συναντήσει τον de facto ηγέτη, Αλ Τζολάνι, αντιμετωπίστηκε όπως θα περίμενε κανείς από έναν ισλαμιστή. Της αρνήθηκε τη χειραψία επειδή είναι γυναίκα και αρκέστηκε σε ένα νεύμα. Αυτό καθόλου δεν απασχόλησε τους κατά τ’ άλλα υπέρμαχους των ανθρωπίνων γενικά και γυναικείων ειδικότερα δικαιωμάτων, οι οποίοι εντός των ευρωπαϊκών κρατών προσφεύγουν για ψύλλου πήδημα ακόμα και σε νομικό ακτιβισμό. Ούτε μία δήλωση δεν υπήρξε έστω για τα προσχήματα.

Λέγαμε στην αρχή του άρθρου ότι μέτωπα όπως το Μεσανατολικό εκτός από στρατιωτικές αποτελούν και διεθνοπολιτικές εστίες εξαγωγής συμπερασμάτων. Ερχονται να επιβεβαιώσουν ότι η ισχύς είναι αυτή η οποία διαμορφώνει και επιβάλλει συσχετισμούς και όχι το ∆ίκαιο ή η ηθική.

Η ευελιξία με την οποία η διεθνής κοινότητα αποδέχεται ως συνομιλητές εγκληματίες οι οποίοι είναι συμβατοί με συγκεκριμένα συμφέροντα, σε σχέση με τους προηγούμενους εγκληματίες οι οποίοι ανατράπηκαν, θα πρέπει να λειτουργήσει αφυπνιστικά και για τα δικά μας θέματα.

Το ∆ιεθνές ∆ίκαιο είναι καλό για να το επικαλείσαι αρκεί να μην πιστεύεις ότι μπορεί να σου λύσει τα προβλήματα ή να αποκαταστήσει παραβιάσεις του. Αυτό συμβαίνει μόνο αν το ∆ιεθνές ∆ίκαιο συμπίπτει με τα συμφέροντα εκείνων που έχουν την ισχύ να το επιβάλουν. ∆εν είναι «αυτοφυές» ούτε επιβάλλεται αφ’ εαυτού. Γι’ αυτό προϋπόθεση της επίκλησής του είναι η ισχύς, ειδάλλως είναι σημάδι αδυναμίας.

Οποιος μπορεί να επιβάλλει τα συμφέροντά του είτε μέσω ιδίας ισχύος είτε μέσω συσχετισμών είτε και με τα δύο το κάνει. Αν έχει και το ∆ίκαιο με το μέρος του ακόμα καλύτερα. Εν κατακλείδι, είναι καλύτερα να έχεις ισχύ, παρά δίκιο. Αν έχεις ισχύ μπορείς να βρεις και δίκιο ακόμα και αν δεν έχεις.

ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ