Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, ενόψει και της ανάληψης των ευθυνών του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από τη χώρα μας για την επόμενη διετία, έκανε μια σειρά από δηλώσεις προς τον Τύπο. Μεταξύ αυτών προχώρησε στον εξής ορισμό της διπλωματίας: «Η διπλωματία είτε διεξάγεται αμιγώς επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου είτε δεν είναι διπλωματία». Είπε και άλλα ο καθηγητής της Νομικής Αθηνών κ. Γεραπετρίτης, που ασκεί καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών, όπως το περίφημο και επαναλαμβανόμενο: «Στο περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας (που εξελίσσεται) η Ελλάδα ασκεί εξωτερική πολιτική αρχών και αξιών, με αποτέλεσμα να είναι αξιόπιστος συνομιλητής όλων των χωρών, και αυτό θα είναι το μέσο ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας, να αποτελέσουμε δηλαδή μια γέφυρα μεταξύ Βορρά και Νότου, Ανατολής και Δύσης, να λειτουργήσουμε ως σταθεροποιητικός παράγοντας».
Το δεύτερο σχόλιο αρμόζει σε ανώτατο αξιωματούχο της γραφειοκρατίας του ΟΗΕ και δεν λέει ούτε αντανακλά τίποτα το ενθαρρυντικό για την πορεία, όταν αποτελεί έκφραση του υπουργού Εξωτερικών μιας χώρας της Μεσογείου όπως η Ελλάδα. Είναι μια βάση στρατηγικής κάποιου αιθεροβάμονα γραφειοκράτη που αποφεύγει να πάρει θέση επί των εξελίξεων και δεν βλέπει στο πεδίο συμμάχους και αντιπάλους. Ουδετερότητα στις συνθήκες της Ανατολικής Μεσόγειου δεν υπάρχει.
Αλλά ας δούμε με πιο συγκεκριμένο τρόπο και το πώς ορίζει τη διπλωματία. Ο κ. Γεραπετρίτης, ένας εξέχων νομικός, που καμία σχέση δεν είχε με τη διεθνή πολιτική ούτε στη θεωρία ούτε στην πράξη πριν του αναθέσει τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες ο πρωθυπουργός, συσχετίζει τη διπλωματία στο πεδίο με την παρουσία σε ένα διεθνές δικαστήριο ή σε ένα όργανο διεθνούς διαμεσολάβησης για την επίλυση των διαφορών μεταξύ κρατών. Καμία σχέση. Κάποιος πρέπει να εξηγήσει στον κ. καθηγητή ότι η διπλωματία εξελίσσεται στη βάση του ρεαλισμού, των συσχετισμών ισχύος και πολλές φορές γίνεται κυνική ή υπηρετεί αρχές και αξιώματα του τύπου «δυο μέτρα και δυο σταθμά».
Η διπλωματία συνεχίζεται σε όλα τα πεδία και σε όλες τις συνθήκες, ακόμη και σε συνθήκες πολέμου, όταν καμία έννοια δικαίου δεν εξυπηρετείται. Η διπλωματία, όταν μάλιστα, όπως στο παρόν, συνδέεται άμεσα με τη γεωπολιτική, την ανατροπή των σταθερών δεδομένων και προσβλέπει σε μια επόμενη «τάξη πραγμάτων», υπολογίζει το Διεθνές Δίκαιο ως μια παράμετρο, και όχι την κύρια. Η διπλωματία δεν περιορίζει την πρακτική της σε κάποιον κώδικα δεοντολογίας όπως αυτός του Διεθνούς Δικαίου ούτε μπορεί να ταυτισθεί με το Αστικό ή το Ποινικό Δίκαιο, ούτε φυσικά με το Συνταγματικό και το Διοικητικό, στην εσωτερική τάξη των κρατών.
Ο κ. Γεραπετρίτης έχει αποδείξει την αρτιότητα των γνώσεών του και την εμπειρία του σε προηγούμενους ρόλους στο πρωθυπουργικό επιτελείο, που συνδέονταν μεταξύ των άλλων με τη νομοπαρασκευαστική εργασία. Μετά την απομάκρυνσή του από το Μαξίμου, τουλάχιστον έξι βασικοί νόμοι έχουν καταπέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Αλλά το υπουργείο Εξωτερικών και η άσκηση διπλωματίας είναι ένα διαφορετικό πεδίο. Αυτό θα έπρεπε να το έχει καταλάβει ήδη ο κ. Γεραπετρίτης μετά τη μακρά πορεία του τελευταίου διμερούς διαλόγου με την Τουρκία και τις συχνές συζητήσεις του με τον ομόλογο του, κ. Φιντάν, που είναι φανερό ότι γνωρίζει σε βάθος τι εστί διπλωματία στο πεδίο, όχι μόνον ως υπουργός Εξωτερικών αλλά και ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας την προηγούμενη δεκαετία, μετά την κατάληξη που είχαν στην τελευταία συνάντησή τους για το κρίσιμο θέμα των ΑΟΖ.
Επί του παρόντος πάντως ο κ. υπουργός ας αφήσει τις φαναριώτικες «καντρίλιες» και ας ακούσει με μεγαλύτερη προσοχή τα όσα του λέει ο Ισραηλινός ομόλογός του, Γ. Σάαρ, στον δρόμο για το Κάιρο, όπου θα βρίσκεται τα επόμενα 24ωρα.
