Τρεις προϋπολογισμοί θα καθορίσουν την πορεία

Οι χώρες χρειάζονται στρατηγική οπτική για να αποκτούν ισχύ, δυνατότητα, ανταγωνιστικότητα, ανάπτυξη, τουτέστιν ευημερία και ασφάλεια. Η έννοια της στρατηγικής είναι μάλλον άγνωστη ως παράδοση για το πολιτικό και οικονομικό σύστημα της Ελλάδας. Και αυτό γιατί οι πολιτικές αναφέρονται συνήθως σε μικροκομματικές σκοπιμότητες και έχουν ορίζοντα στην καλύτερη περίπτωση αυτήν της τετραετίας. Όσο δηλαδή διαρκεί μια κανονική κυβερνητική θητεία. Αποτέλεσμα αυτής της παράδοσης είναι οι κοντόφθαλμες πολιτικές, οι τακτικισμοί και τα συνθήματα αντί των συνεκτικών πολιτικών προοπτικής. Η Ελλάδα τελικά είναι θύμα αυτής της αυτοπαγίδευσης στο πρόσκαιρο, το ευκαιριακό, το αποσπασματικό, το συγκυριακό.
Η πραγματικότητα σήμερα, τόσο στο εθνικό επίπεδο όσο και στο ευρωπαϊκό ή το διεθνές, προκρίνει στρατηγικές επιλογές. Όραμα για την Ελλάδα που θέλουμε να δομήσουμε για να είναι ισχυρή και ευημερούσα σε επόμενες δεκαετίες, όπου τα δεδομένα της καθημερινότητας αλλά και οι παράγοντες ισχύος και διασφάλισης ευημερίας δεν είναι επαρκώς ορατοί και καθορισμένοι. Και αυτό γιατί δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με επάρκεια ποια θα είναι η διεθνής τάξη και οι συσχετισμοί στις επιμέρους περιοχές και γεωπολιτικές-γεωοικονομικές περιφέρειες. Επίσης δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με επάρκεια τους κανόνες της οικονομίας, τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό και τη συγκρότησή της, τις νομισματικές πολιτικές και το σχήμα των ίδιων των νομισμάτων. Εξαιτίας των τεχνολογιών και της εποχής της τεχνητής νοημοσύνης σε συνδυασμό με τη ρομποτική δεν μπορούμε να δούμε καθαρά την εξέλιξη στην ιατρική, τα επαγγέλματα, τα όπλα, τους κανόνες της παραγωγής και φυσικά διάχυσης του πλούτου.
Πολλοί και με ισχυρή επίδραση στις στρατηγικές και τις παραδοχές που υιοθετούνται δείχνουν ιδιαίτερα μικρονοϊκοί και αλαζόνες ως προς το μέλλον, μιλώντας με όρους παρόντος ή παρελθόντος. Δεν διδάχθηκαν από όσα εξελίχθηκαν μέσα σε 25 χρόνια από την αρχή του αιώνα, όταν δεν υπήρχαν κινητά και ψηφιακές τεχνολογίες. Δεν αντλούν σημαντικά διδάγματα από την πορεία της χώρας στην Ευρωζώνη ή από την ίδια της πορεία της Ευρωζώνης. Δεν αντιλαμβάνονται τι προνόμια έδωσε στην ισχύ και την ασφάλεια της Ελλάδας η δυτική πολιτική της. Οι αναβαθμισμένες σχέσεις με τις ΗΠΑ, οι συγκροτημένες σχέσεις με το Ισράηλ, την Αίγυπτο και τα κράτη των Αράβων. Δεν αντελήφθησαν, άρα δεν μπορούν και να σχεδιάσουν ή να διαχειρισθούν το «πέρασμα» της Ελλάδας από τη βαλκανική περιφέρεια σε αυτήν της Ανατολικής Μεσογείου και της Ανατολής μέχρι το βάθος της Ινδίας από τη μια και την Αφρική από την άλλη.
Αν τελικά θελήσουμε να διαμορφώσουμε σχέδιο για την πορεία της Ελλάδας στον χρόνο, από το τακτικό επίπεδο στο στρατηγικό, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και στη βάση των εθνικών προϋπολογισμών του κράτους. Συγκεκριμένα, έχουμε τρεις προϋπολογισμούς, με αφετηρία αυτόν που ψηφίσθηκε χθες στο Κοινοβούλιο για το 2025: τον πρώτο από τους τρεις προϋπολογισμούς για τα χρόνια που θα μας δώσουν καλύτερη ορατότητα για τις διεθνείς συνθήκες και τα ζητούμενα για την Ελλάδα. Ακολουθούν αυτοί του 2026 και του 2027 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, υπό την ίδια θεσμική εντολή από τους πολίτες. Το 2027, όταν η Ελλάδα θα φθάνει στις επόμενες εθνικές κοινοβουλευτικές εκλογές, πολλά ερωτήματα που σήμερα είναι εξαιρετικά θολά θα έχουν δείξει την οπτική τους. Η Ελλάδα θα βρίσκεται εκεί περίπου που η διακυβέρνηση Μητσοτάκη έχει εξαγγείλει. Αλλά ο κάθε προϋπολογισμός λόγω της ρευστότητας θα έχει διαφορετική στόχευση από τον προηγούμενο σε κεντρικές παραδοχές του.
Αν θέλουμε να υπολογίσουμε την παγκόσμια πορεία μέχρι την επόμενη σταθεροποιημένη τάξη, θα πρέπει να διακρίνουμε τρεις χρονικές ενότητες. Η πρώτη μέχρι το 2027. Η δεύτερη μέχρι το 2030, που θα υπάρχουν περισσότερα δεδομένα και σταθερές. Η τρίτη μέχρι το 2035, που εν πολλοίς θα έχει προδιαγραφεί η νέα παγκόσμια τάξη με ορίζοντα το 2050.