Οι εγγυήσεις ασφαλείας του Λιβάνου, το Ισραήλ και τα συμφέροντα της Ελλάδας

Ο πόλεμος στην Μέση Ανατολή δεν είναι αμιγώς εδαφικός αλλά γεωπολιτικός, βασισμένος στην ενέργεια και την οικονομία.
15:30 - 22 Οκτωβρίου 2024

Ο πόλεμος που ξεκίνησε με τον «Κατακλυσμό του Αλ Ακσά», το μακελειό σε βάρος αμάχων και της αρπαγής ομήρων, στις 7 Οκτωβρίου 2023, που οργάνωσε ο νεκρός πλέον ηγέτης της Χαμάς Σινουάρ, έχει παραγάγει έναν χρόνο μετά συγκεκριμένα αποτελέσματα. Οι κύριες οργανώσεις (στρατιωτικό και τρομοκρατικό δίκτυο του Ιράν, Χαμάς, ισλαμική Τζιχάντ, Χεζμπολάχ, σύντομα και οι Χούθι) αφοπλίζονται, ενώ οι ηγεσίες και οι στρατιωτικοί διοικητές τους αφανίζονται.

Ο πόλεμος αυτός, στον οποίο μπήκε αναγκαστικά το Ισραήλ πέρυσι, δεν έχει στόχο -στη βάση του και σύμφωνα και με τα λεγόμενα δημόσια του θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, Χαμενεΐ- τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, αλλά τη χάραξη των διαδρομών που θα συνδέσουν την Ασία, ειδικά την Ινδία, με την Ευρώπη. Τον περίφημο IMEC (σχεδιασμένο από τις δυτικές ναυτικές δυνάμεις), που διέρχεται από τις αραβικές χώρες της Δυτικής Ασίας (Μέσης Ανατολής) όπως η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα, η Ιορδανία (βλέπει στην Άκαμπα), το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Ελλάδα, στα ευρωπαϊκά πλέον εδάφη.

Ο διάδρομος αυτός είναι συνδεδεμένος και βασισμένος στις περίφημες «συμφωνίες του Αβραάμ», άρα σε μια νέα σχέση αραβικών ηγεσιών και Ισραήλ στο μοντέλο των επαφών που έχουν επιτευχθεί με την Αίγυπτο. Η διαδρομή αυτή αποδυναμώνει δραστικά τις κάθετες ηπειρωτικές διαδρομές που ξεκινούν από την Ασία και πάλι την Ινδία, διέρχονται όμως από άλλες χώρες στην Ανατολή, κυρίως από το Ιράκ, το Ιράν και την Τουρκία με προορισμό την Κεντρική Ασία, τη Ρωσία και τη ζώνη των BRICS. Ο πόλεμος στην Ανατολή με την έννοια αυτή δεν είναι αμιγώς εδαφικός αλλά γεωπολιτικός, βασισμένος στην ενέργεια και την οικονομία.

Το Ισραήλ και η ηγεσία Νετανιάχου έχει αναλάβει το βάρος των πολεμικών επιχειρήσεων. Παράλληλα όμως, και σε αυτό είναι ασυνήθιστο το Ισραήλ, θα πρέπει να συμμετέχει ενεργητικά και εποικοδομητικά και στη διαμόρφωση των γεωπολιτικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό σημαίνει γεωστρατηγική με πολλαπλούς δρώντες στο καθεστώς εγγυήσεων. Το Ισραήλ, ως περίκλειστη και ανάδελφη ιστορικά οντότητα, είναι λογικό να εμπιστεύεται τις δικές του ένοπλες δυνάμεις και υπηρεσίες πληροφοριών στο καθεστώς των εγγυήσεων. Αυτή όμως η προσέγγιση δεν μπορεί να αλλάξει δραστικά το καθεστώς αστάθειας σε μια σειρά χωρών, με πρώτη από αυτές τον Λίβανο.

Ο αφοπλισμός της Χεζμπολάχ, που εξελίσσεται, και ο αφανισμός της ηγεσίας της θα πρέπει στην επόμενη ημέρα να συνοδευθεί από την ακύρωση της Χεζμπολάχ από την ίδια τη δομή του Λιβάνου. Την κυβέρνηση της χώρας, τις ένοπλες δυνάμεις ή το τραπεζικό σύστημα. Δεν έχει νόημα να αναλάβει το Ισραήλ με τη δική του πολεμική αεροπορία και τις ένοπλες δυνάμεις του την ασφάλεια της χώρας, πέραν των εθνικών συνόρων του, επί της επικράτειας του Λιβάνου. Ούτε φυσικά οι αναξιόπιστες, όπως φάνηκε και τα προηγούμενα χρόνια, δυνάμεις του ΟΗΕ, που απέτυχαν να περιορίσουν τη Χεζμπολάχ. Νόημα θα είχε συγκεκριμένες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία, που έχουν την ευθύνη στην καθιέρωση της νομιμότητας στον Λίβανο, να εγγυηθούν την ασφάλεια της επικράτειας μέχρι τα σύνορα με το Ισραήλ και φυσικά και τον εναέριο χώρο.

Αντίστοιχα, για να υπάρξει εκεχειρία και ασφάλεια στα παλαιστινιακά εδάφη, θα πρέπει να υπάρξουν εγγυήσεις ασφάλειας και αντιτρομοκρατίας από αραβικές δυνάμεις, και στη Γάζα, όπου μπορεί να έχει ρόλο η Σαουδική Αραβία, και στη Δυτική Όχθη, όπου οι ισραηλινές δυνάμεις μπορούν να συνεργασθούν με τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ιορδανίας, ώστε να μην υπάρξουν άλλοι Σινουάρ.

Ταυτόχρονα, χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν συμφέροντα στα θαλάσσια περάσματα, μπορούν να παράσχουν καλές υπηρεσίες στις επιμέρους συνεννοήσεις Ισραήλ – Αράβων, Ισραήλ – Ευρώπης ή να φιλοξενήσουν διπλωματικό συντονισμό στη στρατηγική των ΗΠΑ.