Οι Τούρκοι στο χρονίζον Κυπριακό έχουν συνηθίσει να κινούνται στα δεδομένα του 1974. Είχαν ανησυχήσει την τελευταία δεκαετία με τις αναβαθμισμένες σχέσεις που έχει αναπτύξει η Κύπρος ως μέρος του «κουαρτέτου» της Μεσογείου με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τα Εμιράτα -πέραν της Ελλάδας-, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι σημαντικό για να ανασχέσουν τις εξελίξεις. Ούτε φυσικά όταν άρχισε να εμπεδώνεται και να παράγει διπλωματικά, ενεργειακά και φυσικά γεωπολιτικά αποτελέσματα το γνωστό σχήμα 3+1 μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ και ΗΠΑ, με την ενθάρρυνση, τον σχεδιασμό και τη συμμετοχή της Ουάσινγκτον. Η Τουρκία, παρά τις σταθερές συμμαχίες που διατηρεί παραδοσιακά με τη Βρετανία και τη Γερμανία και το «ανοιχτό παράθυρο» ευκαιρίας με τη Ρωσία, δεν μπορούσε να παρέμβει κομβικά στα πλάνα των ΗΠΑ στη βάση των «στενών συμμάχων». Η Τουρκία εξάντλησε τις δυνατότητές της στην ανάσχεση του γαλλικού παράγοντα και των σχεδίων του Παρισιού να αποκτήσει μεσοπρόθεσμα μια ναυτική βάση στην ελεύθερη Κύπρο, αλλά και αυτό πρόσκαιρα.
Η αναπτυσσόμενη νέα πραγματικότητα στη διμερή συμμαχική σχέση Λευκωσίας – Ουάσινγκτον οδήγησε σε μια πρώτη φάση σε μια κομβική εξέλιξη σε σχέση με το 1974, που είναι η άρση στο εμπάργκο όπλων. Η Κύπρος δεν είναι βαθμηδόν ακάλυπτη εξοπλιστικά, αφού τίθεται σε ενέργεια στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Η Κύπρος εξάλλου αναβαθμίζεται με το πέρασμα των ετών και ως προς την ενεργειακή θέση της και τον συνδυασμό με τα συμφέροντα του Ισραήλ και της Αιγύπτου, ενώ με την Ελλάδα το καλώδιο πράσινου ηλεκτρικού ρεύματος, που τελικά προχωρά ως ευρωπαϊκό έργο στη διαδρομή Ευρώπης-Ασίας, με γαλλική εργολαβία και γερμανική συμμετοχή, ανατρέπει τα δεδομένα της «αδράνειας» που έχει συνηθίσει να χειρίζεται η Άγκυρα διπλωματικά και ενισχύει τη ζωτική αυτάρκεια της Λευκωσίας που κρατά στα χέρια της και τα «κλειδιά» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν περνούν απαρατήρητες και οι συζητήσεις για συμμετοχή και αραβικών κρατικών κεφαλαίων στο όλο έργο, όπως για παράδειγμα η εμπλοκή των Αραβικών Εμιράτων.
Συνεχείς είναι οι ανακοινώσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, που συνδράμει την ανάλογη στάση οργής για τις εξελίξεις από το καθεστώς Ταλάτ στα Κατεχόμενα, απέναντι στην αναβαθμισμένη σχέση ΗΠΑ – Κύπρου. Μια τελευταία χαρακτηρίζει ως «σοβαρό λάθος» την άρση του εμπάργκο και δεν διστάζει να μιλά για κούρσα εξοπλισμών στο νησί, που θα υπονομεύσει τις ισορροπίες στην περιοχή, διαβεβαιώνοντας ότι «η Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αυξήσει την αμυντική και αποτρεπτική της ικανότητα». Εδώ όμως κάνει ένα λάθος η Άγκυρα. Στην προκειμένη περίπτωση στέλνει τελεσίγραφα στην Ουάσινγκτον και όχι στην Αθήνα, όπως έχει συνηθίσει και αυτό δεν είναι κάτι απλό. Ένα άλλο λάθος, που προφανώς επέτρεψε η τουρκική διπλωματία, είναι οι απειλές σε βάρος της εθνικής ασφάλειας της Κύπρου που εκτόξευσε προ ελάχιστων εβδομάδων ο νεκρός πλέον ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, στην περίπτωση που συνδράμει με διευκολύνσεις το Ισραήλ στις στρατιωτικές επιχειρήσεις ή και στην ανθρωπιστική βοήθεια.
Η Τουρκία επίσημα πλέον έχει ταχθεί υπέρ της διχοτόμησης της Κύπρου, με την ύπαρξη δύο κρατών και τον μάλλον αστείο ισχυρισμό ότι εκτός των χωρικών υδάτων και των οικονομικών ζωνών στη θάλασσα, θα πρέπει να έχει το βόρειο κράτος, οι Τουρκοκύπριοι, δηλαδή η Άγκυρα, δικαιώματα και στην πλήρη επήρεια του νησιού. Δηλαδή και επί του νότιου κράτους.
Η Αθήνα συζητά με την Άγκυρα, αλλά δεν δείχνει αποφασισμένη όπως εξάλλου και η Λευκωσία να μπει σε μια συζήτηση για δύο κράτη στο νησί. Οι Τούρκοι επείγονται για οριστικές λύσεις πριν οι Ισραηλινοί τελειώσουν με τους πολέμους στην Ανατολή. Επίσης τους τρομάζει η «νέα τάξη» στις συμμαχίες των ΗΠΑ, που ακουμπούν πλέον στιβαρά και στο νησί…
