Ο «γόρδιος δεσμός» και η επόμενη διακυβέρνηση

Tα δύο στρατηγικά σενάρια για το μέλλον της Κεντροαριστεράς, με ενιαίο «συνασπισμό» και με κόμματα σε παράλληλη πορεία
16:13 - 18 Ιουνίου 2024
Συνάντηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής Νίκου Ανδρουλάκη με τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη, Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2023. (ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)

Η κατάσταση στην Κεντροαριστερά δεν είναι μόνον συγκεχυμένη αλλά και απολύτως περίπλοκη. Η δε ψήφος στις ευρωπαϊκές εκλογές ήταν τέτοια, στο πλαίσιο της διευρυμένης αποχής, που δεν δίνει κυριαρχία στον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε όμως πλεονέκτημα στο ΠΑΣΟΚ. Πέραν των άλλων διατηρεί τα δυο κύρια κόμματα του χώρου Κεντροαριστερά-Αριστερά σε μια ιεράρχηση που απλά επιβεβαιώνεται από κάλπη σε κάλπη. Από τις εθνικές εκλογές του Μαΐου-Ιουνίου 2023 στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου 2024. Ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί, παρά τις διασπάσεις και τη μαζική αποχώρηση στελεχών μετά την εκλογή Κασσελάκη στην ηγεσία, τον ρόλο και το προνόμιο της μείζονος αντιπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ, παρά την αναιμική άνοδο των ποσοστών του, ή μάλλον εξαιτίας αυτής, δεν πείθει για τη δυναμική του, τουλάχιστον υπό την ηγεσία Ανδρουλάκη.

Ο τρόπος που εξελίσσονται οι περιστάσεις, στο παρασκήνιο αλλά και στο προσκήνιο των κομμάτων της Κεντροαριστεράς δεν είναι προβλεπτός αλλά μοιάζει με «γόρδιο δεσμό». Υπάρχουν πολλές προσωπικές φιλοδοξίες, πολυδαίδαλοι εσωκομματικοί συσχετισμοί, απόλυτη δυστοκία στην προβολή μιας θεώρησης κυβερνητισμού για τη χώρα, απέναντι σε μια σε κάθε περίπτωση συγκροτημένη Κεντροδεξιά υπό την ηγεσία Μητσοτάκη.

Είναι αξιοσημείωτο για τις εξελίξεις το γεγονός ότι η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ με αριστερό πρόσημο, η «κλαδική» ουσιαστικά των πρώην υπουργών της διακυβέρνησης Τσίπρα, δεν έπεισε και σημείωσε αξιοθρήνητα ποσοστά αποδοχής και εμπιστοσύνης των πολιτών στις πρώτες εκλογές που συμμετείχε, πριν από δυο Κυριακές. Η αποδοκιμασία από τους ψηφοφόρους της Νέας Αριστεράς, αλλά και οι χαμηλές πτήσεις αντίστοιχα του σχήματος του Ανδρέα Λοβέρδου, που θα μπορούσε να θεωρηθεί διάσπαση από το ΠΑΣΟΚ, δημιουργούν συνθήκες αποθάρρυνσης στους πολιτικούς που βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να ακολουθήσουν φυγόκεντρες διαδρομές. Στο άμεσο μέλλον το ΠΑΣΟΚ θα βρεθεί στη δίνη μιας ακόμη εσωκομματικής διαδικασίας σε σχέση με τη επόμενη ημέρα στην ηγεσία του, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ οι πιο αποφασιστικές εξελίξεις θα σημειωθούν το φθινόπωρο συνδεόμενες με το προγραμματισμένο καταστατικό συνέδριο του κόμματος. Αυτό που θα πρέπει να σημειωθεί για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι τυχόν πολλαπλές υποψηφιότητες απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη το πιο πιθανό αποτέλεσμα που μπορεί να έχουν είναι η επανεκλογή του σημερινού προέδρου με ό,τι σημαίνει αυτό. Σχετικά με τον ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα, που, αν και θεωρείται διάδοχο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα, η αλλαγή της φυσιογνωμίας του αλλά και του κοινού των ψηφοφόρων του σε σημαντικό βαθμό θα πρέπει να οδηγήσει στην εκτίμηση ότι το 15% των ευρωεκλογών που πέτυχε δεν είναι σε σύγκριση με το 17% των εθνικών εκλογών, αλλά αφετηριακή βάση μιας νέας πορείας, διαφορετικής από τα κλασικά μοντέλα συσπείρωσης της προερχόμενης από το ΚΚΕ εσωτερικού και το κόμμα Κουβέλη ανανεωτικής Αριστεράς.

Αν δούμε τα στρατηγικά σενάρια για το μέλλον της Κεντροαριστεράς, αυτά σχετίζονται με δυο περιπτώσεις. Η μία να υπάρξει ένα ενιαίο νέο κόμμα-συνασπισμός από την ενσωμάτωση του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ και κάποιων μικρών πολιτικών σχημάτων υπό ενιαία ηγεσία, που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση στις εκλογές του 2026-2027.

Η ηγεσία αυτού θα μπορούσε να είναι ο Αλέξης Τσίπρας ή ένα πρόσωπο όπως ο Χάρης Δούκας. Αποκλείονται όμως εκ των πραγμάτων και οι δυο. Η άλλη περίπτωση είναι να ακολουθηθεί η προοπτική που υποστηρίζει ο Στέφανος Κασσελάκης. Τρέχουν τα δυο κόμματα παράλληλα, συγκλίνοντας στο Κοινοβούλιο σε κοινές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Φθάνουν στις εκλογές, με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει προσεγγίσει σε ποσοστά το 28-30% και το ΠΑΣΟΚ του 14-15%, ενώ η Νέα Δημοκρατία, με ή χωρίς Μητσοτάκη στην ηγεσία της, θα περιορίζεται στο 34-36%. Σε αυτήν την περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ και μικρότερα σχήματα συμφωνούν σε κυβέρνηση συνασπισμού με τον αρχηγό του πρώτου κόμματος πρωθυπουργό και του δεύτερου αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.