Η επανίδρυση του κράτους έχει και προϋποθέσεις

Δεν πρόκειται για μια εξαγγελία, αλλά για μια επίμονη και πολιτικά τραχιά, σημαντική μεταρρυθμιστική προσπάθεια
14:44 - 8 Απριλίου 2024

Η έννοια ως δομική πολιτική στρατηγική έχει παρελθόν. Αρχικά τη διατύπωσε ως κεντρική πολιτική η Κεντροδεξιά επί εποχής Κώστα Καραμανλή, όταν αυτός ήταν αρχικά πρόεδρος του κόμματος και στη συνέχεια για μια πενταετία (2004-2009) πρωθυπουργός. Ο κ. Καραμανλής, ένας έντιμος και με ισχυρές πεποιθήσεις πολιτικός, δεν κατόρθωσε να εξελίξει το κράτος πέραν από τις προδιαγραφές του προηγούμενου πρωθυπουργού, του προερχόμενου από την Κεντροαριστερά, Κώστα Σημίτη, που είχε κυβερνήσει μάλιστα οκτώ χρόνια (1996-2004) τη χώρα επιχειρώντας έναν εις βάθος εκσυγχρονισμό στο μοντέλο της γερμανικής διοίκησης και της ενσωμάτωσης σε μια ομόσπονδη Ευρώπη, που ως γνωστόν δεν προέκυψε ποτέ. Απέτυχαν και οι δύο, ενώ ακολούθησε η διακυβέρνηση από το ΠΑΣΟΚ υπό την ηγεσία Γιώργου Παπανδρέου, επί των ημερών του οποίου τελικά η Ελλάδα κατέρρευσε και χρεοκόπησε δημοσιονομικά πληρώνοντας όλες τις εκτροπές και τον κομματικό λαϊκισμό, από τη δεκαετία του 1980 ακόμη.

Εξερχόμενοι από τα μνημόνια εποπτείας και «χειραγώγησης» των στρατηγικών αποφάσεων της ελληνικής διοίκησης στο τέλος της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, αν μιλούσε κάποιος για επανίδρυση του κράτους θα ακουγόταν περισσότερο ως ανέκδοτο παρά ως προσδοκία και σύνθημα. Και αυτό γιατί; Η επανίδρυση του κράτους συνδέεται με την επανεκκίνηση της κοινωνίας. Η πραγματικότητα της διάθρωσης του κράτους δεν είναι ορφανή από τον συντονισμό και τα αιτήματα -τα «πρέπει» και τα «ίσως»- της κοινωνικής συγκρότησης. Η Ελλάδα δεν βγήκε μεταμνημονιακά από έναν πόλεμο, όπου η ανοικοδόμηση μιας χώρας σχετίζεται με την πλήρη καταστροφή των υποδομών και των πηγών εισοδήματος. Για τον λόγο αυτό οι εθισμένοι Έλληνες στο εύκολο κέρδος, τον κομματικό πατερναλισμό, τη φαντασίωση μιας δοτής ευημερίας, δεν ήταν δυνατόν να δώσουν εχέγγυα σε μια τέτοια απαιτητική στρατηγική σε βάθος χρόνου, που προαπαιτεί τη σταθερή συναίνεση επί του σκοπού, της μορφής και της αναγκαιότητας ενός συγκεκριμένου επόμενου κράτους.

Επίσης, για να γίνει λόγος περί επανίδρυσης του κράτους, θα πρέπει να ορισθεί το κόστος του νέου κράτους, άρα να διευρυνθούν τα περιθώρια ανάπτυξης της οικονομίας, να αυξηθεί το ΑΕΠ και να προδιαγραφεί η θεωρία για τον χαρακτήρα της προοπτικής της χώρας. Όλα αυτά δεν είναι καθόλου απλό να προκύψουν. Και πολύ περισσότερο η επανίδρυση του κράτους μια τελική κατάσταση. Είναι τερματικός σταθμός και όχι μεσαίος σταθμός στη διαδρομή. Για να μην αποτελεί απλώς μεγαλοστομία ή πολιτικό σύνθημα, χρειάζονται δυο και τρεις τετραετίες διακυβέρνησης, για να ξεκινήσει και να σταθεροποιηθούν οι βάσεις του, και άλλες τόσες για να εξελιχθεί και έτι περαιτέρω χρόνο για να εμπεδωθεί. Άρα δεν μιλάμε για το έργο μιας διακυβέρνησης ή δύο, αλλά για ένα εθνικό και κοινωνικό όραμα συλλογικό μακράς πνοής που προαπαιτεί πολιτειακού χαρακτήρα συναίνεση.

Ο υπουργός Άμυνας, κ. Δένδιας επανέφερε στη σημαντική ομιλία του στο 15ο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας το όραμα της επανίδρυσης του κράτους. Αυτή όμως έχει ξεκινήσει και ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να εξελιχθεί είναι αυτός που συμβαίνει επί διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Ο πιο λειτουργικός και βαθμηδόν δομικός. Δεν είναι μια εξαγγελία η επανίδρυση του κράτους, αλλά μια επίμονη και πολιτικά τραχιά, σημαντική μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Με λιγότερους φόρους και καλύτερους μισθούς, επενδύσεις, επιστροφή στις έννοιες της αξιολόγησης και της αποκομματικοποίησης της δημόσιας διοίκησης, κατάργησης του «ρουσφετιού» και μείωσης της διαφθοράς όπως επιτυγχάνεται αρχικά με την ψηφιοποίηση των διαδικασιών του κράτους, με το κτηματολόγιο και πολλές άλλες νομοθετικές πρωτοβουλίες που ψηφίζονται και προστίθενται σε άλλες. Η επανίδρυση του κράτους δεν θα συμβεί σε κάποια στιγμή στο μέλλον. Έχει ξεκινήσει με ταχείς ρυθμούς την τελευταία πενταετία υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.