Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ρώσοι έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί σοβαρά στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας. Αλλά υπάρχει ένας άνθρωπος που χρωστά τη ζωή του στη συνεχιζόμενη σφαγή: ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Για τον Βλάντιμιρ Πούτιν, η αποκατάσταση ειρήνης σημαίνει βέβαιο θάνατο — είτε μέσω δολοφονίας, είτε μέσω ανατροπής και εκτέλεσης, είτε σε ένα κελί διεθνούς φυλακής ως εγκληματίας πολέμου. Η μόνη αξιόπιστη ελπίδα επιβίωσης στο μαφιόζικο κράτος που ο ίδιος δημιούργησε είναι να παρατείνει την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία ή να κερδίσει με τόσο εξωφρενικά επιτυχημένους όρους, ώστε να μπορέσει να στραφεί σε άλλα πρώην υποτελή κράτη και θύματα.
Η επιβίωση ήταν ο στόχος του Πούτιν όταν ξεκίνησε την εισβολή το 2022. Στις ατέρμονες αναφορές του στην ιστορία, προσποιείται πως ολόκληρη η Ουκρανία —όχι μόνο οι ανατολικές περιοχές του Ντονμπάς, του Ντονέτσκ και της Κριμαίας— αποτελεί τμήμα της ρωσικής αυτοκρατορίας. Ισχυρίζεται ότι είναι αποστολή του να επανενώσει τα πρώην εδάφη, ενώ αρνείται στο Κίεβο την ευκαιρία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στη Δύση.
Από την οπτική των ρωσικών συμφερόντων, όλα αυτά μπορεί να φαίνονται λογικά ως αιτιολόγηση του πολέμου. Τα κυνικά κίνητρα του Πούτιν όμως όχι. Ο πόλεμος είναι ο λόγος που έχει παραμείνει ηγέτης της Ρωσίας για περισσότερα από 25 χρόνια. Αν δεν είχε καταφέρει να δημιουργεί αντιπερισπασμούς, θα είχε εκδιωχθεί προ πολλού. Το βιοτικό επίπεδο έχει υπονομευθεί σε σημείο που πολλοί άνθρωποι βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι επί σοβιετικής διακυβέρνησης. Η οικονομία έχει βαλτώσει. Η λέξη «διαφθορά» είναι πολύ αδύναμη για να περιγράψει τη γενικευμένη λεηλασία που έχει αντικαταστήσει τη σοβιετική γραφειοκρατία.
Υπάρχει επικήρυξη για το κεφάλι μου από το 2005, όταν μου απαγορεύτηκε η είσοδος στη Ρωσία και μπήκα σε λίστα καταζητούμενων, σε μια απροκάλυπτη προσπάθεια του Πούτιν να πάρει τον έλεγχο της επενδυτικής μου εταιρείας και να υπεξαιρέσει 230 εκατομμύρια δολάρια φόρων που η επιχείρησή μου είχε πληρώσει στη ρωσική κυβέρνηση. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο δικηγόρος και στενός μου φίλος Σεργκέι Μαγκνίτσκι ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου σε ρωσικό κελί απομόνωσης επειδή αποκάλυψε αυτήν τη μαζική απάτη.
Η δολοφονία από το κράτος έχει γίνει τόσο συνηθισμένη στη Ρωσία, ώστε ο θάνατος κάθε προβεβλημένου προσώπου θεωρείται αυτομάτως δολοφονία: συνήθως με αυτοκίνητο-βόμβα, δηλητήριο ή πτώση από ψηλό παράθυρο. Ο Πούτιν είναι παρανοϊκός με την προσωπική του ασφάλεια — και όχι άδικα. Καθώς η αστάθεια σιγοβράζει, γνωρίζει πολύ καλά τους κινδύνους που παραμονεύουν, μέσα κι έξω από το στενό του περιβάλλον.
Οπως κάθε γκάνγκστερ, το βασικό ένστικτο του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι η επιβίωση. Γι’ αυτό δεν θα τερματίσει αυτόν τον πόλεμο μέχρι να μπορέσει να ισχυριστεί ότι νίκησε
Στην Αλάσκα
Όταν πέταξε στην Αλάσκα για τις λεγόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες την προπερασμένη Παρασκευή, είχε δύο πραγματικούς στόχους: να αποφύγει τις οικονομικές κυρώσεις και να ξαναπαρουσιαστεί ως σεβαστός διεθνής διαμεσολαβητής ισχύος. Και στους δύο αυτούς στόχους πέτυχε.
Στην πραγματικότητα, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ήδη παρακαμφθεί πριν καν προσγειωθούν τα προεδρικά αεροσκάφη των ΗΠΑ στο Ανκορατζ. Ο ίδιος είχε στριμώξει τον εαυτό του στη γωνία, καυχώμενος επανειλημμένα πριν από τις περσινές εκλογές ότι θα τερμάτιζε τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες. Όταν αυτό αποδείχθηκε αδύνατο, ο Τραμπ εξέδωσε μια σειρά τελεσιγράφων για κυρώσεις και δασμούς αν ο Πούτιν δεν συμφωνούσε σε κατάπαυση του πυρός. Καμία από αυτές τις προθεσμίες δεν είχε συνέπειες.
Ο Τραμπ είχε ήδη χάσει μεγάλο μέρος της επιρροής του όταν σταμάτησε να στέλνει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Και όταν ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εξευτελίστηκε μπροστά στις κάμερες στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο, ο Πούτιν ήξερε ότι είχε λευκή επιταγή να συνεχίσει τον πόλεμο επ’ αόριστον.
Ωστόσο, αυτό δεν σήμαινε ότι η αντιπροσωπεία του Κρεμλίνου μπορούσε με ασφάλεια να περιφρονεί την κυβέρνηση Τραμπ σε αμερικανικό έδαφος. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει τη δύναμη να παραλύσει την οικονομία της Ρωσίας, αν το θελήσει. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με άμεσα μέτρα, αλλά έμμεσα μπορεί να χρησιμοποιήσει οικονομικά όπλα μαζικής καταστροφής.
Απειλώντας την Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία με δυσθεώρητους δασμούς, θα μπορούσε να καταστήσει αδύνατο για τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της Μόσχας να συνεχίσουν να κάνουν δουλειές με ρωσικές εταιρείες. Και χωρίς κανέναν να αγοράζει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριό της, ή να της στέλνει όπλα, η Ρωσία θα κατέρρεε γρήγορα.
Η σύνοδος της Παρασκευής ήταν μια ευκαιρία για το Κρεμλίνο να διασφαλίσει ότι αυτή η καταστροφή δεν θα συνέβαινε. Ο Πούτιν έδωσε στον Τραμπ ό,τι χρειαζόταν, ξεκινώντας με επαίνους: είπε ότι ο πόλεμος δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν ο Τραμπ ήταν πρόεδρος το 2022. Κάθε γκάνγκστερ χρειάζεται έναν αποδιοπομπαίο τράγο, και ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ταίριαζε τέλεια.
Στη συνέχεια, ο Πούτιν πρόσφερε κούφιες υποσχέσεις ότι ο στόχος του ήταν η ειρήνη. Το μόνο εμπόδιο, είπε, ήταν η φιλοπόλεμη κυβέρνηση της Ουκρανίας. Αυτή ήταν η ανειλικρινής θέση του από την αρχή: αν οι Ουκρανοί αποδέχονταν απλώς ότι δεν έχουν δικαίωμα στην ανεξαρτησία, η Ρωσία θα κυβερνούσε χωρίς ανάγκη για βία.
Παρασκηνιακά, πιθανότατα φρόντισε ώστε ο Τραμπ να ανταμειφθεί. Δεν γνωρίζουμε ποιες ιδιωτικές συμφωνίες μπορεί να έγιναν κάτω από το τραπέζι, αλλά γνωρίζουμε ότι ο Τραμπ βλέπει άλλες χώρες ως «ακίνητα» προς εκμετάλλευση.
Γνωρίζουμε επίσης ότι αποδέχθηκε ένα πολυτελές Boeing 747 αξίας περίπου 400 εκατομμυρίων δολαρίων —πλήρως εξοπλισμένο, με χρυσόχρωμους τοίχους και έπιπλα— από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ, όταν υπέγραψε επιχειρηματική συνεργασία μαζί τους. Δεν ξέρουμε αν ο Πούτιν ξεπέρασε αυτό το επίπεδο πολυτέλειας, αλλά ό,τι κι αν έκανε, η Ρωσία απέφυγε τους καταστροφικούς δασμούς.
Το δεύτερο σκέλος της ατζέντας του Πούτιν στην Αλάσκα ήταν να επιδείξει τη νομιμότητά του ως παγκόσμιος ηγέτης. Θα μπορούσε να είχε συλληφθεί ως εγκληματίας πολέμου τη στιγμή που το αεροπλάνο του προσγειώθηκε. Θα έπρεπε να βρίσκεται εκεί που αξίζει, φορώντας πορτοκαλί φόρμα, αλυσοδεμένος σε ένα κλουβί στο Γκουαντάναμο.
Αντί γι’ αυτό, επεδείκνυε την ισχύ του, υπενθυμίζοντας στον κόσμο ότι είναι «άτρωτος», όσο απατηλό κι αν είναι αυτό στην πραγματικότητα. Η Ρωσία μοιάζει με οδοστρωτήρα που πασχίζει να ανέβει μια ατελείωτη ανηφόρα: ο οδηγός δεν τολμά να σηκώσει το πόδι από το γκάζι, γιατί η επιβράδυνση θα αποβεί μοιραία. Θα τον σύρουν έξω από τη θέση του οδηγού. Ο Πούτιν πρέπει να συνεχίσει, αγνοώντας το ζόρισμα της μηχανής, ισοπεδώνοντας όποιον βρεθεί στον δρόμο του. Και θα το κάνει.
ΑΠΟ ΤΟΝ WILLIAM BROWDER
© Associated Newspapers Limited
DAILY MAIL
